De belangrijkste algemene financiële risico’s bij uitvoering van het treasurybeleid zijn het renterisico, het kredietrisico, het liquiditeitsrisico en het koersrisico. Het college informeert de raad in welke mate deze risico’s in 2018 van toepassing waren en op welke wijze deze risico’s zijn beheerst.

Renterisico
De investeringen van gemeente Beverwijk worden gefinancierd met interne en externe financieringsmiddelen (eigen en vreemd vermogen). Onder het eigen vermogen vallen reserves en voorzieningen, onder het vreemd vermogen vallen opgenomen langlopende leningen. In 2018 heeft Beverwijk geen nieuw vreemd vermogen aangetrokken noch herfinancieringen afgesloten.
Gemeente Beverwijk loopt het financieel risico (renterisico) dat door banken gehanteerde rentetarieven stijgen. De basisrente van opgenomen leningen met een looptijd van 50 jaar staat gedurende die termijn vast. Voor vastgestelde opslagen op de basisrente (spreads) geldt een looptijd van 1 tot 3 jaar. Op 15 december 2018 is de spread van 1 lening verlopen en opnieuw vastgesteld, namelijk:

• Voor lening 300 van de BNG Bank met een reststand van € 16,8 mln, is de spread met 0,06% verlaagd (van 0,15% naar 0,09%) met een looptijd van 3 jaar. Het totale rentetarief is daardoor gewijzigd van 4,39% naar 4,33%.  

De Wet fido bevat een kasgeldlimiet (voor korte financiering) en een renterisiconorm (voor lange financiering). Met het stellen van deze normen is een wettelijk kader beschikbaar gekomen, om tot een zodanige opbouw (structuur) van de leningenportefeuille te komen, dat het renterisico door renteaanpassing en aflossing/herfinanciering van leningen in voldoende mate wordt beperkt.

Kasgeldlimiet (kortlopende schuld < 1 jaar)
De kasgeldlimiet vormt een begrenzing op de kortlopende middelen die gemeenten mogen opnemen ter financiering van hun bedrijfsvoering. Deze begrenzing is vastgesteld op een maximumpercentage (8,5%) van het begrotingstotaal aan lasten vóór bestemming (dus zonder stortingen in reserves).
In onderstaand overzicht wordt de kasgeldlimiet voor 2018 afgezet tegen de werkelijke ontwikkeling van de netto vlottende schuld. Hieruit blijkt dat gemeente Beverwijk binnen de kasgeldlimiet is gebleven.

Renterisiconorm (langlopende schuld > 1 jaar)
De begrenzing van het renterisico op de gemeentelijke langlopende leningenportefeuille (zowel opgenomen als uitgezet), waarvan in enig jaar de rente door renteherziening wijzigt, vindt plaats via de renterisiconorm. Begrotingstechnisch wordt het renterisico van de komende vier jaren gerapporteerd. Het renterisico heeft betrekking op de vaste schuld en op het bedrag waarover renterisico wordt gelopen. Naast de renteherzieningen zijn hiervoor ook de aflossingen van belang, want het renterisico wordt verkleind door aflossingen (zo evenwichtig mogelijk) te spreiden in de tijd.
Het renterisico wordt getoetst aan het bedrag van de renterisiconorm. Deze norm is een maximumpercentage (20%) van het begrotingstotaal aan lasten vóór bestemming (dus zonder stortingen in reserves). De renterisiconorm heeft bovendien uitsluitend betrekking op het begrotingstotaal van het begrotingsjaar (T).

In onderstaand overzicht wordt de renterisiconorm voor 2018 afgezet tegen het berekende renterisicobedrag. Hieruit blijkt dat gemeente Beverwijk in 2018 binnen de renterisiconorm is gebleven: er resteert een ruimte van €16 mln.

In bovenstaand overzicht worden spreadherzieningen op de leningen met een looptijd van 50 jaar niet als renteherzieningen aangemerkt, omdat de renteopslag van de spreads slechts een fractie van de (voor 50 jaar vastgelegde) basisrente van de leningen betreft.

Kredietrisico
Kredietrisico is het risico van waardedaling van een vordering ten gevolge van het niet (tijdig) kunnen nakomen van de financiële verplichtingen door de tegenpartij als gevolg insolventie of deficit. De gemeente Beverwijk loopt kredietrisico bij:

• Het uitzetten van overtollige middelen, die niet dienen voor de uitoefening van de publieke taak. Naast de verplicht aan te houden middelen bij het Rijk (schatkistbankieren) kan de 15-jarige geldlening van €15,0 mln aan de gemeente Muiden hieronder worden begrepen. In 2018 heeft zich bij deze onderhandse geldlening geen kredietrisico geëffectueerd. Het kredietrisico op schatkistbankieren is vrijwel nihil.
• Het verstrekken van leningen en garanties uit hoofde van de publieke taak. Hieronder vallen de zogenoemde startersleningen en blijversleningen (programma VHROSV (8))
  De starterslening beoogt stimulering van de particuliere woningmarkt, doorstroming in de huursector en continuering van de woningbouw en werkgelegenheid. De raad van Beverwijk heeft in 2017 de verordening Blijverslening vastgesteld op basis waarvan eigenaren van een koopwoning onder gunstige financiële voorwaarden woningaanpassingen kunnen toepassen die het comfort verhogen waarmee zij langer zelfstandig kunnen blijven wonen. In 2018 is nog geen gebruik gemaakt van de regeling. In 2018 heeft zich voor beide leningsvormen geen kredietrisico geëffectueerd. Voor nadere financiële informatie over starters- en blijversleningen verwijst het college naar de toelichting op de balans, onderdeel financiële vaste activa.
• Met een achtervangovereenkomst staat gemeente Beverwijk indirect garant voor woningbouwleningen, waarvoor het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) in eerste instantie garant staat. In 2018 heeft zich voor deze leningen geen kredietrisico geëffectueerd.

Liquiditeitsrisico
Beheersing van dit risico is van belang om te voorkomen dat, door onvoldoende afstemming van ingaande en uitgaande geldstromen, onnodig kort geld moet worden aangetrokken voor de dagelijkse betalingen. Via de liquiditeitsplanning bewaakt het college de ingaande en uitgaande geldstromen in de tijd. De liquiditeitsplanning toont aan dat gemeente Beverwijk over voldoende liquide middelen beschikt. In 2018 heeft zich voor de geldstromen geen liquiditeitsrisico geëffectueerd.

Koersrisico
Dit betreft het risico dat de financiële activa van de organisatie in waarde verminderen door negatieve koersontwikkelingen. Uitgangspunt voor het college is dit risico zoveel mogelijk uit te sluiten. In 2018 heeft zich voor de financiële activa geen koersrisico geëffectueerd.